Khu vực đồng tiền chung châu Âu (Eurozone) đã thoát khỏi cơn suy thoái
kéo dài. Đó là một tín hiệu vui. Nhưng các nhà lãnh đạo chính trị và
giới chuyên gia kinh tế ở châu Âu biết rằng phía trước đang còn rất
nhiều thách thức to lớn, đà phục hồi và tăng trưởng của kinh tế châu Âu
chưa thật chắc chắn.



Chính vì thế, những chính sách, những biện pháp cải
cách - từ ngân hàng, tài chính đến đầu tư, sản xuất v.v... - đã triển
khai lâu nay sẽ phải tiếp tục được thực hiện nhằm bảo đảm để những
chuyển biến tích cực vừa mới ghi nhận được sẽ không bị đảo ngược.



Mấy
năm qua, khu vực ngân hàng châu Âu đã lâm vào cảnh khốn khó và buộc
phải đẩy mạnh tái cơ cấu để trụ lại. Làn sóng đóng cửa các chi nhánh
ngân hàng đã bùng lên khắp châu Âu, được coi là một biện pháp quan trọng
trong nỗ lực tiết giảm chi phí và nâng cao hiệu quả hoạt động.



Thu hẹp quy mô



Các ngân hàng tại châu Âu đang tiếp tục đóng cửa nhiều chi nhánh, ở
trong nước cũng như ngoài nước, để cắt giảm chi phí hoạt động. Bên cạnh
đó, việc khách hàng sử dụng các dịch vụ ngân hàng trực tuyến và qua điện
thoại di động càng làm khách hàng rời xa mô hình ngân hàng truyền
thống.



Theo số liệu do hãng tin Reuters phân tích từ thống kê của
Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB), các ngân hàng đã đóng cửa 20.000 chi
nhánh trên khắp châu Âu trong vòng bốn năm qua đưa tổng số đơn vị còn
còn hoạt động xuống 218.687 chi nhánh.



Như vậy các ngân hàng châu Âu đã
cắt giảm bình quân 8% số chi nhánh kể từ khi xảy ra khủng hoảng tài
chính toàn cầu và tiến trình này được dự đoán sẽ còn tiếp diễn trong
nhiều năm. Riêng năm ngoái số chi nhánh ngân hàng bị cắt giảm là 5.500,
tương ứng 2,5% tổng chi nhánh có mặt tại khu vực này, nhưng vẫn thấp hơn
con số 7.200 chi nhánh ngừng hoạt động trong năm 2011.



Hy Lạp là
một trong những quốc gia chứng kiến số chi nhánh ngân hàng bị 'khai tử'
nhiều nhất trong năm 2012 với 5,7%. Hoạt động sáp nhập của các ngân hàng
trong nước đã khiến 219 chi nhánh phải đóng cửa. Xu hướng này được dự
báo sẽ còn kéo dài trong năm nay khi ngân hàng Piraeus xóa sổ một phần
trong tổng số 312 chi nhánh mua lại từ các nhà cho vay của Cộng hòa Síp trong
tháng Ba.



Mạng lưới chi nhánh ngân hàng tại Ireland cũng giảm 3,3% và
được nhận định tiếp tục giảm trong năm 2013. Trong khi đó, hệ thống chi
nhánh ngân hàng tại Italy cũng thu hẹp 3,1%.



Ngay cả nhiều
nước có nền kinh tế được đánh giá là ổn định hơn như Anh, Đức, Pháp
cũng có số chi nhánh ngân hàng lần lượt giảm 5%, 8% và 3% vào năm ngoái



Tại Pháp các ngân hàng chủ chốt như BNP Paribas, Societe Generale và
Credit Agricole đã thể hiện rõ ý định cắt giảm chi phí do nguồn thu từ
các chi nhánh đang bị thắt chặt bởi người tiêu dùng thắt lưng buộc bụng.



Nhưng theo ECB, ngành ngân hàng Pháp lại cắt giảm chi nhánh với tốc độ
chậm hơn Tây Ban Nha, với con số chỉ là 79 vào năm 2012. Pháp có nhiều
chi nhánh nhất ở châu Âu tính tới cuối năm ngoái với 38.450 chi nhánh
tương đương 1 chi nhánh/1.709 dân. Trong vòng bốn năm tính đến cuối năm
2012 Pháp giảm chưa tới 3% mạng lưới chi nhánh ngân hàng, trong khi tỷ
lệ cắt giảm các chi nhánh ngân hàng của Anh và Đức là 5% và hơn 8%. Số
chi nhánh ngân hàng bị cắt giảm tại Đan Mạch 1/3 và tại Hà Lan là 1/4.



Tại Cộng hòa Síp cứ 1.265 dân thì có một chi nhánh ngân hàng phục vụ và các
ngân hàng bị rung chuyển do có mối quan hệ mật thiết với nền kinh tế Hy
Lạp suy sụp, cũng phải thu hẹp quy mô hoạt động sau khi nhận cứu trợ từ
EU.



Chuyển sang Xứ sở Sương mù, số liệu của ECB cho thấy số lượng
chi nhánh ít thay đổi và duy trì ở mức 11.870. Tại Anh với mạng lưới chi
nhánh chỉ bằng 1/3 của Pháp hay Tây Ban Nha các ngân hàng đã cắt giảm
gần một nửa số chi nhánh kể từ năm 1990. Các ông chủ ngân hàng cho rằng
quy mô tối ưu là 700-800 chi nhánh đối với một ngân hàng hoạt động trên
khắp nước Anh. Nhưng không có ai trong số năm đại gia ngân hàng làm được
như thế. Chẳng hạn Lloyds có số chi nhánh gấp ba lần (2.260), Royal
Bank of Scotland có quy mô gấp đôi (1.750).



Tuy vậy tính đến nay
Lloyds đã đóng cửa chi nhánh và rút khỏi 17 nước. Theo kế hoạch, Lloyds
sẽ chỉ duy trì hoạt động kinh doanh dưới 10 quốc gia vào cuối năm 2014
nhằm tập trung vào thị trường Anh.



Còn HSBC cho biết ngân hàng này
vẫn đang trong quá trình cơ cấu lại hoạt động trên phạm vi toàn cầu bằng
việc tập trung vào các thị trường tăng trưởng cao ở châu Á. Từ đầu năm
đến nay, HSBC đã đóng cửa hoặc bán lại 11 chi nhánh, nâng tổng số chi
nhánh mà ngân hàng này đã đóng cửa hoặc bán lại kể từ năm 2011 lên 54.



Trái ngược với xu thế thu hẹp hoạt động ở Tây Âu, ngành ngân hàng lại
mở rộng hoạt động sang phía Đông. Chẳng hạn số chi nhánh lại gia tăng
tại một số quốc gia Đông Âu như Ba Lan (tăng 4%), Cộng hòa Séc (tăng
2,3%) và Lítva (tăng 1,8%).



Tuy vậy, nhiều ngân hàng thừa nhận họ
sẽ không cắt giảm các chi nhánh với tốc độ nhanh như dự tính do lo ngại
mất khách hàng khi thu nhập đang phục hồi và lo ngại phản ứng của công
chúng và giới chính trị gia ở các nước như Anh, nơi một vài ngân hàng
lớn nhất được 'cứu' bởi tiền của người đóng thuế.



Tây Ban Nha lao đao



Trong khi đó, hệ thống ngân hàng Tây Ban Nha từng phải xin cứu trợ quốc
tế 100 tỷ euro hồi năm ngoái cũng không tránh khỏi lao đao. Thực tế cho
thấy trước sức ép cắt giảm chi phí rất lớn do các khoản thua lỗ khổng
lồ từ hoạt động cho vay tại Tây Ban Nha, một trong số các nền kinh tế
đang gặp khó khăn nhất ở châu Âu, các ngân hàng đã cắt giảm 4,9%, tương
ứng 1.963 chi nhánh tại nước này trong năm 2012.



Các ngân hàng tiết
kiệm không ngừng mở rộng từng biến Tây Ban Nha thành đất nước có mạng
lưới ngân hàng nhiều nhất châu Âu. Nhưng giờ đây chính mạng lưới ngân
hàng một thời bùng nổ đó lại bị ảnh hưởng nặng nề. Đến cuối năm 2012 số
chi nhánh tại đây đã giảm 17% so với bốn năm trước. Mặc dù vậy với
38.200 chi nhánh đang hoạt động Tây Ban Nha vẫn có tỷ lệ chi nhánh tính
theo đầu người cao hơn bất cứ một nước châu Âu nào khác với 1 chi
nhánh/1.210 dân.



Làn sóng sáp nhập ngân hàng Tây Ban Nha trong ba
năm qua phần nào lý giải cho sự cắt giảm mạnh mẽ các chi nhánh ngân
hàng. Sự sụp đổ của lĩnh vực bất động sản năm 2008 làm gia tăng nợ xấu,
sụt giảm thu nhập của ngành ngân hàng, dẫn tới phải xin cứu trợ của châu
Âu càng cho thấy sự cấp bách phải cắt giảm quy mô hoạt động. Số liệu từ
Ngân hàng Trung ương Tây Ban Nha cho thấy trong ba tháng đầu năm nay đã
có gần 700 chi nhánh bị đóng cửa.



Cắt giảm chi nhánh trên khắp
châu Âu sẽ cho phép các ngân hàng nâng cao hiệu quả hoạt động của các
chi nhánh còn giữ lại. Nhiều ngân hàng đang hướng tới mục tiêu xây dựng
quầy giao dịch nhìn và cảm nhận tương tự như mô hình cửa hàng Apple kết
hợp nhân viên giao dịch tại quầy và công nghệ. Nhưng đây là sự quá độ có
nguy cơ làm hàng triệu khách hàng tụt hậu, trừ khi ngân hàng duy trì
dịch vụ tối thiểu tại quầy. Chẳng hạn ở Corral de Ayllon, một ngôi làng
Tây Ban Nha gần Maderuelo, nơi hầu hết cư dân là nông dân và người về
hưu, thay đổi thói quen sẽ không dễ dàng.



Theo báo cáo giám sát lần
thứ ba được Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) công bố ngày 15/7, hệ thống ngân
hàng của Tây Ban Nha, từng thoát khỏi tình trạng vỡ nợ hồi năm ngoái nhờ
gói cứu trợ từ 'bộ ba' chủ nợ quốc tế trị giá 41,3 tỷ euro (53 tỷ USD),
đang dần mạnh lên nhưng vẫn đang đối mặt với nhiều nguy cơ.



IMF
cho rằng các cuộc cải cách trong lĩnh vực tài chính của Tây Ban Nha hiện
vẫn đang đi đúng hướng, nhưng nguy cơ đối với nền kinh tế và hệ thống
ngân hàng nước này vẫn còn rất cao, xuất phát từ khó khăn chung của nền
kinh tế trong nước và thế giới./.





Theo vietnamplus.vn

Các chủ đề cùng chuyên mục: