Hạn chót (17/10) để Mỹ phải nâng trần nợ công đã gần kề, nhưng Hành pháp và Quốc
hội lưỡng viện nước này vẫn chưa tìm ra đồng thuận.



Tuy nhiên, các thị trường tài chính thế giới, kể cả hai chủ nợ lớn nhất
của Mỹ là Trung Quốc và Nhật Bản, vẫn bình tĩnh. Về phần các cơ quan thẩm định
tài chính, trước mắt cũng chưa lên tiếng dọa hạ điểm tín nhiệm đối với nợ công
của nền kinh tế số 1 thế giới.



Trong khi đó, hồi năm 2011, khi Washington đàm phán để nâng trần nợ công
thì cũng là lúc Standard & Poor's hạ điểm tín nhiệm của quốc gia này. Khi đó
tổng nợ công của Mỹ tương đương 10% GDP chứ không chỉ là gần 4% như hiện tại.



Giải thích cho thái độ điềm tĩnh đó, các chuyên gia cho rằng, thời hạn
17/10 được chính giới Mỹ nêu lên như là một cột mốc “quyết định”, nhưng trên
thực tế hạn ngày 17/10 nặng về ý nghĩa chính trị hơn là kinh tế.



Cụ thể, tới ngày 17/10, nếu Nhà Trắng và Hạ viện do đảng đối lập Cộng hòa
chiếm đa số không tìm ra đồng thuận để nâng trần nợ công, Bộ Tài chính Mỹ vẫn
còn một khoản dự trữ khoảng 30 tỷ USD để thanh toán nợ đáo hạn, chi trả những
khoản chi cấp bách nhất. Nhưng kể từ cột mốc thời gian đó, về phương diện pháp
lý, Chính phủ không được quyền đi vay thêm để trang trải các hóa đơn đến kỳ phải
trả.



Đó sẽ là một vấn đề đau đầu khi Bộ Tài chính phải thanh toán 6 tỷ USD tiền
lãi cho các chủ nợ vào ngày 1/11 và cùng ngày, phải xuất ra 55 tỷ USD để trả các
khoản an sinh xã hội.



Trong trường hợp Hạ viện vẫn chưa đồng ý nâng trần nợ công từ nay cho đến
hết ngày 31/10 thì điều gì sẽ xảy ra?



Có ba kịch bản được đưa ra. Một là Mỹ buộc phải mạnh tay cắt giảm chi tiêu
công để duy trì mức nợ công ở dưới ngưỡng quy định 16.700 tỷ USD (tương đương
3,9% GDP). Thứ hai là Tổng thống Obama sử dụng điều khoản cho phép ông đơn
phương nâng trần nợ công. Thứ ba là Mỹ sau ngày 1/11 rơi vào tình trạng “tạm
thời mất khả năng thanh toán”.



Trong trường hợp thứ ba này, Mỹ sẽ đánh mất niềm
tin nơi các nhà đầu tư trên thế giới, bởi vì từ trước đến nay, trái phiếu của Mỹ
vẫn được coi là “an toàn” nhất.



Theo giới phân tích, cụm từ “vỡ nợ” hay “mất khả năng thanh toán” dùng để
nói về khủng hoảng của Mỹ hiện nay không hoàn toàn chính xác bởi Washington
không rơi vào tình cảnh bị đe dọa như Hy Lạp hay một vài quốc gia khác trong Khu
vực đồng tiền chung châu Âu, khiến họ phải cầu cứu quốc tế.



Trả lời phỏng vấn đài RFI, chuyên gia kinh tế Nguyễn Xuân Nghĩa nhận định,
vấn đề cơ bản vẫn là Mỹ bị bội chi quá lớn. Bội chi không thể kéo dài và là mối
nguy thật sự cho Mỹ, chưa kể các khoản cam kết của Quỹ Hưu trí hay nghĩa vụ
thanh toán Quỹ Bảo hiểm y tế Medicare hay Trợ cấp Y tế Medicaid.



Chính trường Mỹ vẫn bị tác động bởi lịch bầu cử. Hai cuộc bầu cử 2014 và
2016 sắp tới khiến đôi bên lại đổ lỗi cho nhau để giành phiếu mà cuối cùng vẫn
chỉ là tìm giải pháp thỏa hiệp. Hiện tượng này từng xảy ra hồi tháng 8/2011
khiến trái phiếu Mỹ mất giá và chính phủ đành thả nổi cho biện pháp tự động giảm
chi.



Những biện pháp tự động ấy góp phần thu hẹp bội chi ngân sách dù Chính
quyền Obama cứ báo động về nguy cơ suy thoái vào đầu năm 2013. Có lẽ vì vậy mà
lần này thị trường Mỹ không mấy rúng động.



Mỹ đang nợ nước ngoài khoảng 5.000 tỷ USD, với hai chủ nợ hàng đầu là
Trung Quốc (1.300 tỷ USD) và Nhật Bản (1.100 tỷ USD). Nhưng thực tế kinh tế lại
có nhiều điều đáng chú ý.



Thứ nhất, thị trường Mỹ có mức thanh khoản cao, sức tiếp nhận sâu rộng.
Thứ hai, các thị trường lớn khác như châu Âu lại chưa được an toàn như vậy. Thứ
ba, Mỹ cũng nắm trong tay tài sản của nhiều nước khác dưới dạng đầu tư rất lớn.



Tóm lại, Mỹ đang đi vay rẻ và tung tiền kiếm lời cao hơn ở nước khác. Và
sau cùng, nếu chủ nợ sợ hãi bán tháo thì vừa bán ra là tài sản của họ tại Mỹ lại
sụt giá./.





Theo vietnamplus.vn

Các chủ đề cùng chuyên mục: